"Ik ben niet een boek aan het verkopen, ik ben ontroering aan het delen."
De zee van liefde is wie we zijn. Vandaag groot en klassiek.
Het thema van Eerste Liefde/ A Day Like a Thousand Years maakt me altijd weer verlegen. Omdat het zo ontzaglijk is en het tegelijk elke dag overal gebeurt.
Het vijftienjarige meisje weet het al terwijl ze alleen nog maar aan het dagdromen is. Verliefd zijn gaat altijd om de hele wereld.
“Verliefd zijn zou betekenen dat het weer nog mooier is, de hemel nog blauwer en de zon nog meer van goud. Het groen onder de bomen met hun lentebladeren is nog frisser. De dauwdruppels zijn zo dat je ze oplikt met je tong. De witte en roze bloemen die langs het pad bloeien doe je in je haar. En ook als het zou regenen en waaien en je zou rillen, omdat je het koud hebt, zou dat intenser zijn. En alles ruikt dan ook sterker. De geuren van de lente en de regen. Maar ook alles wat stinkt. Verliefd zijn scherpt dus je zintuigen aan. Je zou wazig kunnen worden. Maar eigenlijk wordt je dus heel wakker voor alles. Dus ook voor wat pijnlijk en gruwelijk is. De realiteit wordt niet veranderd, die wordt sterker. Dit betekent dus dat echt verliefd zijn inhoudt dat je ook meer pijn zult lijden. Dus moet je daartoe bereid zijn.”
Dat overstijgt de romantische liefde zelf. Het is een initiatie. Dat doet verliefdheid en de vervulling ervan. Het meisje beschrijft het alsof ze weet, maar ze is het nog niet. En dan ervaart ze de liefde en wordt ze het. En ze wordt wakker voor de wereld waarin ze leeft. Haar grote idealen komen.
Ze is voorbereid door andere liefdesgechiedenissen. Ze kijkt erop terug. Ze was toen nog bijna kind:
“Ze leest voor het eerst Dokter Zjivago van Boris Pasternak. Ze wordt gegrepen door het tijdloos ontroerende, het gevoelige en sterke van de vrouwelijke hoofdpersoon Larissa Fjodorovna. Er zit zoiets onbenoembaars en onbegrijpelijks in. Ze wil zijn zoals Lara zonder precies een beeld te hebben hoe dat dan zou zijn.”
De ontroering doet het. Dat is ruim voldoende.
“Het wordt het eerste boek in haar leven waarover zij steeds maar weer moet huilen. Niet een beetje maar heftig, met lange, grienende en schokkende uithalen. Niet omdat zij zelf verdrietig is, maar omdat ze het verhaal zo hartverscheurend mooi vindt en omdat het zo verschrikkelijk verdrietig is. Ze leert erdoor. Ze leert voor anderen te huilen en zelf licht te blijven. Het wordt later een groot motief in haar leven. Maar dat weet ze nog niet. Er staan een paar liefdesgedichten in het boek die ze nauwelijks begrijpt maar die haar de adem benemen als ze ze op het papier ziet staan: de woorden en ook de tussenruimten. Zoveel ruimte! En de woorden zó nietig en teer! En toch snijden ze je doormidden.”
Dit is wat ze las. Hier een link naar ebook op Kobo.
Als je de biografie van Boris Pasternak zou opzoeken op internet kom je de vrouw tegen die vermoedelijk model heeft gestaan voor de grote liefde in zijn boek. Het is allemaal zo echt. We zijn misschien teveel gewend geraakt aan verhalen en mensen die fake zijn. Maar als je zoekt kom je de echte verhalen tegen. En literaire fictie steunt op echte mensen.
Het meisje in Eerste Liefde/ A Day Like a Thousand Years heeft door een schoolvriendje ook de wijde ruimte van Rachmaninov ontdekt.
“De muziek van Rachmaninov die de gevoelige jongen voor haar mee heeft gebracht is een geschenk omdat ongrijpbare stemmingen erdoor toch in klanken kunnen worden gebracht. De muziek omgeeft haar als een soort huis dat om haar ontroering heen is gebouwd. Of misschien is het wel een heel park met een oprijlaan en in de verte de lichten van een kasteel want deze muziek is uitgestrekt en heel groot. Rachmaninov is tenslotte net zo Russisch als het boek.”
“Op de een of andere manier hebben zich de klanken van een van de pianoconcerten verbonden met de fietstochten door het bos op weg naar zee. Het vervult haar telkens weer met een weemoed die zich vermengt met de koele schaduwen van het groene bladerdak waar zij onderdoor fietst of met de regendruppels op andere grijze dagen wanneer die traag op haar hoofd, haar handen en haar benen vallen.”
Het zo geestige, gevoelige meisje grijpt dus naar grote, ernstige ruimte en laat haar eigen ziel daarin zingen.
De Nederlandse en de Engelse versie van mijn boek hebben allebei een soundtrack. Je hebt als schrijver zo je beperkingen omdat je in woorden schildert, en muziek schildert anders. Muziek wordt bij films ook altijd gebruikt en bij boeken is het ook fijn. Ik ben bepaald niet de enige die dat doet.
Het resultaat is een soundtrack die de hoofdstukken volgt, en waarin muziek klinkt die past bij de tijd van de roman, die immers in een andere tijd speelt.
Vandaag is de stemming groot en diep serieus, en komt die ene link naar een deel uit de tweede symfonie van Rachmaninov. Als je op de YouTube track kijkt naar wat mensen aan deze muziek beleven, weet je wat diepe muziek doet en betekent.
Het opent, raakt aan, is kuis, is minnaar, verovert en buigt voor je, neemt je mee, omhelst en kust je en maakt je sterk en richt je op. Mensen vergeten hun pijn, weten weer waar het eigenlijk om gaat en niemand snapt precies hoe dat kan.
Ze kende deze muziek al. Maar na de grote vervulling zingt die in haar terwijl ze in de vroege ochtend alleen op een duintop staat.
London Symphony Orchestra conducted by Gennadi Rozhdestvensky